راهنمای خریدمقالات آموزشی
علت ترس کودک از مدرسه رفتن + راه‌حل برای درمان
ترس کودک از مدرسه با آغاز سال تحصیلی و در حین مدرسه رفتن ایجاد می‌شود که کودک را دچار نوعی اضطراب و هراس می‌کند. یکی از اختلال‌هایی که در دوران مدرسه برای دانش‌آموزان خصوصا دوران پیش دبستانی و اول ابتدایی ایجاد می‌شود، هراس از مدرسه رفتن است.
کودکان فارغ از جنسیت، ممکن است در رنج سنی مشخصی دچار ترس از مدرسه شوند و تحمل جدایی از والدین و ترک خانه را نداشته باشند. از این رو لازم است با علت‌های ترس کودکان و راهکارهای رفع آن‌ها آشنا شد تا بتوان اقدامی موثر و به‌موقع انجام داد. در ادامه با ما همراه باشید.
مقدمه‌ای بر ترس کودک از مدرسه رفتن
ترس کودک از مدرسه از ابتدای مهر ماه و آغاز حضور کودکان در مدارس، بروز پیدا می‌کند. با شروع مدارس بسیاری از والدین دچار استرس و نگرانی می‌شوند. همچنین بسیاری از کودکان نیز هراس خود را از مدرسه رفتن بروز می‌دهند. این هراس غالبا در سنین 5، 6، 10 و 11 سالگی رخ می‌دهد و باید به درستی ریشه‌یابی شود تا بتوان آن را برطرف کرد.
در مدرسه ممکن است وجود عواملی از قبیل نوع برخورد معلم و کادر مدرسه با کودک، رفتار اجتماعی کودک، ساختار نظام آموزشی مدرسه، انجام دادن تکالیف سنگین و حتی محیط مدرسه نیز در کم یا زیاد شدن هراس کودک تاثیرگذار باشد.
وجود ترس کودک از مدرسه و اضطراب باعث می‌شود کودک از مدرسه رفتن امتناع کنند و یا به اجبار به مدرسه فرستاده شود. شدت استرس حضور در مدرسه در کودکان به شکل‌های مختلفی از جمله دل درد، سر درد، حالت تهوع، تب، حالت گیجی و غیره خود را نشان می‌دهد.
مجموعه عمو کتابی، مرجع انواع کتاب کودک برای تمامی رده‌های سنی و در موضوعات مختلف از برترین ناشرهای کتاب کودکان است. با عمو کتابی، آزمون و خطایی در انتخاب و خرید کتاب در کار نخواهد بود. بهترین و تحسین‌شده‌ترین کتاب ها گرد هم آمده‌اند تا برای کسانی که تمایل به خرید کتاب های ارزشمند دارند، هیچ دغدغه‌ای وجود نداشته باشد.
در این وضعیت توصیه می‌شود والدین و معلمان با یکدیگر هماهنگ باشند و با ایجاد شرایط مساعد در منزل و مدرسه، حس ترس را در کودک از بین ببرند. در این مقاله تلاش می‌کنیم به صورت کامل به ذکر نکاتی بپردازیم که لازم است معلمان و والدین نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشند تا بتوانند کودک را از این هراس و اضطراب رها کنند.
چرا کودکان از مدرسه می‌ترسند؟
علت ترس کودکان از مدرسه می‌تواند ریشه در مشکلات خانوادگی، فردی و یا محیطی داشته باشد. عوامل زیادی باعث بروز این اختلال در کودک می‌شوند که باید یک به یک بررسی شوند تا بتوان در جهت رفع آن‌ها تلاش کرد. در این بخش به 5 علت که باعث ترس از مدرسه رفتن در کودک می‌شوند، اشاره می‌کنیم:
داشتن اضطراب جدایی؛ مهم‌ترین علت ترس کودک از مدرسه
مهم‌ترین و اصلی‌ترین علت ترس کودک از مدرسه، اضطراب جدایی از والدین است. برخی کودکان هنگامی که از خانه خارج شده و یا از والدین خود جدا می‌شوند، دچار اضطراب بیش از حد می‌شوند. این استرس ممکن است سایر عملکرد کودک را با مشکل مواجه کند و او را در انجام کارهای شخصی خود ناتوان سازد.
این کودکان تمایل دارند در آغوش پدر و مادر خود باشند و یا در طول روز مدام آن‌ها را در خانه تعقیب می‌کنند و هیچ زمانی را به تنهایی سپری نمی‌کنند. کودکانی که دچار اضطراب جدایی از والدین هستند، هنگام دور شدن از پدر و مادر بی‌تاب می‌شوند و به دنبال عذر و بهانه هستند تا دوباره نزد آن‌ها بازگردند.
در صورتی که این اختلال درمان نشده باقی بماند، باعث هراس کودک از مکان‌های مختلف می‌شود و روابط اجتماعی او را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. کودکانی که مادران آن‌ها دچار اضطراب و افسردگی هستند، بیشتر از سایر کودکان به این اختلال دچار می‌شوند.
هراس از تجربه؛ دلیل ترس از مدرسه
به منظور اینکه بتوان ترس کودک از مدرسه را درمان کرد، ابتدا باید به دنبال تشخیص علت خودداری از رفتن به مدرسه توسط کودک باشیم. برخی از دانش‌آموزان به دلیل ناشناخته بودن محیط مدرسه، نداشتن اطلاعات از معلم خود، وجود مقررات دشوار در مدرسه و یا ترس از تجربه شکست تمایلی به مدرسه رفتن ندارند.
همچنین برخی از دانش‌آموزان که بهره هوشی بالایی دارند، ممکن است به دلیل وجود مشکلی کوچک در یادگیری، علاقه خود را به مدرسه رفتن از دست بدهند و از کسب تجربه‌های جدید آموزشی هراس داشته باشند. بنابراین باید این علت ها ریشه‌یابی شوند و سپس اقدام کرد.
تمسخر کودک؛ علت ترس کودکان از مدرسه
در برخی موارد علت ترس بچه‌ها از مدرسه ممکن است به دلیل مورد تمسخر یا مورد آزار قرار گرفتن کودک توسط هم‌کلاسی‌های او باشد. همچنین زورگویی، تهدید و یا تنبیه توسط معلم نیز باعث ایجاد هراس از مدرسه در کودک می‌شود.
این کودکان تصور می‌کنند در جمع کلاس باید ارزیابی شوند. به همین دلیل از اینکه نتوانند به سوالات معلم پاسخ دهند، احساس خجالت و در نهایت ترس از حضور در مدرسه و کلاس درس می‌کنند. بنابراین لازم است این حس‌ها را در کودک پیگیری و رفع کرد.
ترس از مکان‌های بسته؛ دلیل مهم هراس از مدرسه
یکی از دیگر دلایل ترس کودک از مدرسه، هراس از مکان‌های بسته است. استرس حضور در مراسم صبحگاهی مدرسه و هراس از فضاهای بسته کلاس در کودکان هراس و اضطراب زیادی ایجاد می‌کند. این حالت غالبا در کودکانی ایجاد می‌شود که در دوره پیش دبستانی یا کلاس اول ابتدایی تحصیل می‌کنند.
مجموعه عمو کتابی، مرجع انواع بازی فکری های کودکانه برای تمامی رده‌های سنی و در موضوعات مختلف از برترین تولیدکنندگان بازی های فکری است. میتوانید برای خرید بازی فکری کودک، پس از انتخاب بازه سنی مدنظر خود، بازی فکری های مناسب سن کودکتان را بر اساس تعداد نفرات بازی مشاهده کنید و بررسی و خرید نمایید. با عمو کتابی، آزمون و خطایی در انتخاب و خرید بازی فکری کودکانه در کار نخواهد بود. بهترین و تحسین‌شده‌ترین بازی ها گرد هم آمده‌اند تا برای کسانی که تمایل به خرید بازی های فکری کودکانه و مفید دارند، هیچ دغدغه‌ای وجود نداشته باشد.
نداشتن مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی؛ علت اساسی هراس از مدرسه
یکی از علت‌های اینکه چرا بچه‌ها از مدرسه می‌ترسند، نداشتن مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی است. این کودکان قادر نیستند با همسالان خود ارتباط برقرار کنند. همچنین توانایی خودمراقبتی و استفاده از سرویس بهداشتی مدارس را ندارند. از این رو هنگام حضور در مدرسه دچار استرس و ترس می‌شوند.
این اختلال در بین دانش‌آموزان ابتدایی خصوصا پایه اول رواج زیادی دارد. بنابراین با کسب آگاهی راجع به علت ترس از مدرسه در دانش‌آموزان، می‌توان جلسات آموزشی برای والدین برگزار کرد و آن‌ها را با این اختلال‌ها و شیوه‌های رفع آن آشنا ساخت.
چگونه ترس از مدرسه را از بین ببریم؟
زمانی که والدین و معلمان با دلیل ترس کودک از مدرسه مواجه شدند، لازم است سریعا به منظور درمان ترس از مدرسه در کودک اقدام کنند، چراکه درمان نشدن این هراس می‌تواند مشکلات زیادی برای کودک ایجاد کرده و حتی آینده او را تحت‌تاثیر قرار دهد. به این ترتیب در این بخش به 7 راهکار جهت درمان و رفع این مشکل می‌پردازیم:
ایجاد حس اعتماد در کودک
به عنوان بهترین پیشنهاد کاهش ترس کلاس اولی‌ها از رفتن به مدرسه، می‌توان اعتمادسازی را بیان کرد. به این معنا که کودک را با ایجاد حس امنیت و اعتماد، به سوی کنار آمدن با احساساتش سوق داد و او را برای درمان هراس از مدرسه آماده کرد.
مشورت و صحبت با معلمان کودک
درباره مشکل ترس بچه‌ها از مدرسه رفتن می‌توان با معلمان او صحبت کرد تا بتوان راهکاری برای درمان آن پیدا کرد. همچنین می‌توان کودک را به دوست‌یابی تشویق کرده و نظرات مثبتی را راجع به مدرسه بیان کرد. در این مسیر مشورت با یک متخصص روانشناس کودک نیز می‌تواند کارساز باشد.
برخورد مناسب با کودک در منزل
برای اینکه بتوان ترس از مدرسه کلاس اول را در کودک از بین برد، لازم است علاوه بر راهکارهای فوق، به رفتار مناسب با کودک در منزل نیز توجه کرد. بنابراین هرگز نباید کودک را در خانه مورد سرزنش قرار داد و یا او را تحقیر و مقایسه کرد. همچنین با اصلاح روابط خانوادگی و محبت به کودک، می‌توان او را در درمان هراس از مدرسه کمک کرد.
معرفی مدرسه به کودک به عنوان یک تجربه جدید
برای اینکه ترس کودک از مدرسه درمان شود، بهتر است هنگام ثبت‌نام او را به همراه برد تا با فضای مدرسه و کادر مدرسه آشنا شود. شناخت پیدا کردن درباره مدرسه و آشنایی با محیط آن می‌تواند تاثیر بسزایی در رفع ترس کودک داشته باشد. علاوه بر این، والدین می‌توانند خاطرات خوب دوران مدرسه خود را برای کودک تعریف کرده تا او را به مدرسه رفتن تشویق کنند.
تشویق حس استقلال در کودک
به منظور رفع ترس کودک از مدرسه لازم است حس استقلال در او تقویت شود. یکی از روش‌هایی که حس استقلال را پرورش می‌دهد، افزایش توانایی‌های کودک است. به این ترتیب می‌توان او را در یکی از کلاس‌های ورزشی، هنری، خانه بازی و غیره ثبت‌نام کرد تا ساعاتی را از والدین و منزل دور بماند تا عادت کند.
آموزش مهارت‌های مورد نیاز در مدرسه به کودک
به منظور کاهش ترس کودک از مدرسه می‌توان مهارت‌ها و توانایی‌های مختلف را به او آموخت. نحوه استفاده از سرویس بهداشتی در مدرسه، آموزش مهارت‌های خود مراقبتی و جلوگیری از آزار رسیدن به کودک توسط دیگران، راحت جلوه دادن قوانین مدرسه، تنبیه نشدن کودک، مورد تمسخر قرار نگرفتن و داشتن معلم خوش‌رفتار که ارتباط خوبی با بچه‌ها دارد، می‌تواند هراس کودکان را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد.
حضور در کنار کودک پس از بازگشت از مدرسه
یکی از عواملی که باعث رفع ترس کودک از مدرسه می‌شود، داشتن رفتار مناسب با او هنگام برگشت به خانه است. به این ترتیب زمانی که کودک از مدرسه به خانه بازمی‌گردد، بهتر است یکی از اعضای خانواده در کنار او حضور داشته باشند.
پس از اینکه کودک تکالیف مدرسه را انجام داد، باید زمانی را به او داد تا بتواند به گذراندن اوقات فراغت و بازی بپردازد. در بازی با کودک می‌توان از زبان عروسک سوال کرد که چه چیزی در مدرسه او را آزار می‌دهد و یا باعث ترس او می‌شود. به این ترتیب با اجازه دادن به کودک برای بیان احساسات خود و تخلیه بار منفی ترس یا اضطراب او، می‌توان گامی موثر در جهت درمان ترس او برداشت.
جمع‌بندی
بسیاری از والدین در آغاز سال تحصیلی با مشکل ترس کودک از مدرسه مواجه هستند. این هراس موجب بروز اختلال در روابط اجتماعی و روند آموزش کودک می‌شود. به این ترتیب توصیه می‌شود والدین پیش از فرستادن کودک خود به مدرسه، با علت‌های بروز این مشکل و راهکارهای رفع آن آشنا باشند. به این ترتیب فرصت کافی دارند که در صورت بروز هرگونه اختلال، در جهت رفع آن بکوشند.