سلام پیش دبستانی ها ۹ – بازی های مارپیچ

نویسنده :  داریوش صادقی

ناشر :  نیستان

چکیده ای در مورد کتاب :

خصوصیت کتاب:

بازی های مارپیچ یا مازها، بهترین تمرین برای تقویت هماهنگی چشم و دست محسوب می شوند، تقویت عضلات دست و کنترل بروی حرکات اضافی، بوسیلۀ این نوع بازی ها صورت می گیرد. نارسا نویسی که یکی از اختلالات شایع در کودکان مقطع ابتدایی است، بدلیل عدم هماهنگی چشم و عضلات دست می باشد. بعضی از کودکانی که وارد دبستان می شوند در نوشتن دچار مشکل هستند و بد خط ، ناخوانا یا به اصطلاح نارسا می نویسند. این قبیل کودکان با اینکه درک درستی از املای کلمه و معنای آن دارند اما در هنگام نوشتن آنقدر بد خط و درهم می نویسند که قابل خواندن نیست.

در بازی های مارپیچ هدف اصلی این است که طی تمرین های هدفمند به آموزش کودکان و توانمند سازی آنان بپردازیم. یکی از کارهای مفید برای اصلاح نارسانویسی ، تمرین های ساده ای است که در قالب بازی با مارپیچ ها در این کتاب آورده شده است.

روش کار با کتاب:

بازی های مارپیچ از اول تا آخر کتاب روند خاصی را طی می کند. مارپیچ ها از شکل های ساده و بزرگ شروع می شوند. معمولاً  فاصلۀ خطوط در صفحات ابتدایی  این بازی ها زیاد است و کودک می تواند به راحتی با مداد در میان آنها حرکت کند. این قانون هر چه به پایان کتاب نزدیک می شوید تغییر می کند و مازها پیچیده تر ، طولانی تر و فاصلۀ خطوط آنها کمتر می شود.

بنابراین کودک بطور غیرمستقیم از تمرین های ساده ای که نیاز چندانی به توجه و دقت زیاد ندارد، به سوی تمرین های سخت تر و محتاج به دقت و تمرکز بیشتر پیش می رود.

نکاتی برای نتیجه گیری بهتر:

الف) مدادی مناسب برای کودک تهیه کنید. ترجیحاً مداد رنگی، تا از رنگ خطوط اصلی مازها قابل شناسایی باشد.

ب- کودک را راهنمایی کنید تا در هنگام کشیدن خطوط در بین مازها از برخورد خطوطش با دیوارمازها جلوگیری کند یعنی حتی الامکان سعی کند به دیواره ها برخورد نکند و در وسط مسیر حرکت کند.

اگر می توانید روی کاغذهای سفید و بزرگ خطوطی موازی از هم به فاصله های ۱ سانتی متر بکشید و کمی با کودک تمرین کنید تا درست در بین خطوط حرکت کند، مثلاً بگویید این خطها مثل یک خیابان هستند که ما با ماشین بین آنها حرکت می کنیم، نباید ماشین به این خط ها بخورد و با آن تصادف کند. می توانید خطوطی بین ۵/۱ سانتی متر تا ۵/۰ سانتی متر یا کمتر نیز بکشید و بین آنها هم تمرین کنید.

ج ) امکان دارد کودک در پیدا کردن راه خروجی هر ماز دچار مشکل شود و چندین بار آزمون و خطا کرده و خطوط مختلفی بکشد و پاک کند. به یاد داشته باشید که هدف اصلی ما، تمرین برای کنترل عضلات دست و هماهنگی چشم و دست می باشد. لذا پیدا کردن راه خروجی ، هدف ثانوی کتاب است. جستجو را بدون هیچ توضیحی به عهدۀ خود کودک بگذارید.

د ) اگر بخواهید نتیجۀ بهتر و کاملتری کسب کنید می توانید بازی را به روشهای مختلفی انجام دهید، مثلاً از روی مازهای ابتدایی که بزرگتر و ساده تر هستند چند کپی تهیه کنید.

یک قوطی رنگ انگشتی یا گواش تهیه کنید و بگذارید کودک با انگشت سبابه  درون مازها حرکت کند و به نقطۀ پایان برسد ، در عین حال به او بگوید که مراقب باشد رنگ از دیوارۀ اطراف ماز بیرون نزند یا به کناره ها برخورد نکند.

در تمرینی دیگر می توانید مقداری چسب مایع و کاموا به کودک بدهید و در قالب یک بازی جذاب بخواهید که پس از پیدا کردن مسیر یا بخشی از مسیر ، بوسیلۀ چسب، کاموا را مثل یک قطار روی مسیر خروجی بچسباند. مراقب باشد که درست در وسط خطوط حرکت کند.

این تمرین ها بیشتر برای مازهای بزرگ و با فواصل زیاد کاربرد دارد و برای مازهای پیچیده و با فاصلۀ کم بهتر است مداد رنگی استفاده شود. اکثر کودکان پیش دبستانی و سالهای ابتدایی دبستان بدلیل عدم کنترل بر ماهیچه های کوچک دست وقتی یک نقاشی را رنگ می کنند از خطوط محیطی و کناری بیرون می زنند و نمی توانند با دقت، یک شکل را رنگ آمیزی کنند. تمرین های این کتاب با افزایش و تقویت هماهنگی چشم و دست بهترین راه برای حل این مشکل می باشند به شرطی که در حد کافی تمرین و تکرار شوند.

اگر به خطوط مازها در شکل های مختلف کتاب توجه شود ، حرکت در بین مازها الزاماً بصورت خطوط راست عمومی و افقی ، مورب ، زاویه دار ، منحنی ، منظم و غیر منظم انجام می شود که تمام حالت مورد نیاز جهت تقویت عضلات دست را در بر می گیرد.

بازی های مارپیچ صرفاً یک کتاب  سرگرمی نیست بلکه مجموعه ای از تمرین های هدفمند است که در صورت تکرار و انجام درست، به تقویت مهارت های مورد نیاز کودکان پیش دبستانی برای ورود به کلاس اول منتهی می شود.