آموزش غذا خوردن به کودک (زمان و روش های مناسب)

یاد دادن غذا خوردن به کودک

به عنوان یک مادر یا پدر حتما برای شما هم سوال شده است که کودک از کی میتواند خودش غذا بخورد و از چه زمانی و به چه شیوه ای باید آموزش غذا خودن به کودک را شروع کنیم؟ در این مقاله به بررسی این نکات میپردازیم و سوالات و دغدغه های شما را پاسخ میدهیم.
برای یاد دادن غذا خوردن به کودک، راه های مختلفی وجود دارد و والدین حتی می‌توانند از طریق بازی و سرگرمی و یا خرید کتاب کودک با موضوع غذا خوردن به رشد روانی آنها کمک شایانی کنند.

فواید تغذیه مستقل کودک

کودک زمانی که وابستگی بیشتری دارد بیشترین نیاز را به حمایت و پشتیبانی والدین دارد هر زمانی که کودک یاد می‌گیرد برای انجام کار مستقل رفتار کند و مهارت جدیدی را می‌آموزد باری از روی دوش والدین کم میشود . بنابراین آموزش هر مهارتی به کودک هم از نظر کودک و هم از نظر والدین مغتنم شمرده می شود. چرا که با استقلال کودک در هر‌کاری والدین احساس راحتی بیشتری می‌کنند.

چه خوب است والدین با بازی یا خواندن کتاب و با صبوری در این مسئله کودک را در این مهارت ها و مخصوصا در بحث تغذیه با آموزش غذا خودن به کودک او را توانمند کنند. اما گاهی دیده می‌شود که کودکان حتی تا زمان پیش دبستانی برای غذا خوردن مستقل نیستند و والدین لقمه را در دهان آنها می گذارند. شما میتوانید از صفحه کتاب کودکانه درباره غذا خوردن، کتاب های کودک مجموعه عمو کتابی درباره تغذیه را بررسی کنید و در صورت نیاز برای فرزندتان بخرید تا در این مسیر به او کمک کند.

استقلال کودک در غذا خوردن هم باعث رشد روانی و جسمی او می شود و هم باعث می‌شود کودک از غذا خوردن لذت بیشتری ببرد. مستقل غذا خوردن در کودکان زیر دو سال که در دوره حسی حرکتی هستند بسیار قابل توجه است. هنگام غذا خوردن سه حس لامسه ،بویایی، چشایی کودک درگیر میشود و این کار کمک خوبی به رشد هوش او می کند.

مستقل شدن کودک در راه رفتن، غذا خوردن، لباس پوشیدن، دستشویی رفتن و… همه و همه نشانی از رشد روانی و جسمی کودک و وارد شدن به مرحله های جدید دارد و هم چنین دغدغه والدین را در مسیر فرزند پروری کاهش می‌دهد. اگر والدین با گذاشتن وقت کافی و تشویق های درست به کودک کمک کنند تا مستقل غذا بخورد، فرایند یادگیری این مهارت و آموزش غذا خودن به کودک به خوبی و طبیعی اتفاق می‌افتد.

کودک از کی میتواند خودش غذا بخورد؟

با توجه به تفاوت های فردی کودکان، زمان مشخص و دقیقی برای شروع آموزش غذا خوردن به کودکان وجود ندارد. بعضی کودکان زودتر و بعضی دیرتر برای این کار آماده می شوند. این موضوع اصلا نباید والدین را نگران کند. ممکن است کودکمان را با کودکان هم سن و سالش مقایسه کنیم و فکر کنیم او چون توانایی استقلال در غذا خوردن ندارد به اندازه کافی با هوش نیست. این تفکر درست نیست. کودکان با هم متفاوت هستند و هر کودکی استعداد ویژه و نبوغ خاص خود را دارد.

اما به طور کلی نشانه‌هایی وجود دارد که از طریق آن ها می توانیم آمادگی کودک را برای غذا خوردن بفهمیم:

• اگر کودک شما دوست دارد قاشق یا چنگال را به دست بگیرد.
• اگر کودک شما با دست از دانه های کوچک غذا را برمی‌دارد.
• اگر کودک شما ظرف غذا را در سفره و میز جابجا می کند.

این ها نشانه آمادگی برای‌آموزش غذا خوردن به کودکان است. بعد از این که والدین نشانه های آمادگی برای غذا خوردن را در کودک دیدند، ( که معمولاً از سن هشت ماهگی به بعد این نشانه ها ظاهر می شوند) می‌توانند برای آموزش غذا خوردن به کودکان خود برنامه ریزی و اقدام کنند. آموزش غذا خوردن به کودکان کار سختی نیست. اما نیاز به صبوری و حوصله زیادی دارد زیرا کودکان در ابتدای آموزش وسایل سفره، میز یا لباس‌های خود را کثیف می کنند و نمی توانند خوب غذا را کنترل کنند.

ذائقه کودک

خوب است والدین جوان به خاطر داشته باشند که  ذائقه کودکان با غذا هایی که می خورند شکل می گیرد. نیازی نیست غذای کودکان مانند غذای بزرگسالان خوش عطر  و خوش مزه باشد. آن ها هیچ ذهنیتی نسبت غذا ندارند بنابراین معمولا از خوردن غذا های مختلف استقبال می کنند. فرنی و سوپ های کودک مزه و بوی غذای بزرگسالان را ندارد اما مشکلی نیست چون آن ها هنوز غذای های خوش مزه را نچشیده اند. مادر و پدر ها باید سعی کنند غذا کودک کامل و مقوی باشد. در غذای کودک از سبزی‌جات و مواد غذایی تازه استفاده شود تا ویتامین ها پروتئین ها املاح معدنی و مواد مورد نیاز بدن کودک به او برسد. دو ماده مهم و مورد نیاز کودکان پروتئین و کلسیم هستند. استفاده از لبنیات، مغز ها و حبوبات و یا گوشت به اندازه کافی برای غذای کودکان ضروری است. یکی از اشتباهات مادرها در اختیار گذاشتن مواد غذایی ناسالم مانند چیپس و کیک های کارخانه ای و… در اختیار کودک است. توجه داشته باشید کودکان هنوز آن قدر بزرگ نشده اند که غذای ناسالم بخورند.

روش های آموزش غذا خوردن به کودک

کودک میتواند به دو شیوه استفاده از دست و قاشق غذا بخورد که سیر طبیعی این فرآیند به این صورت است که ابتدا کودک غذا خوردن با دست را فرا میگیرد و سپس کم کم یاد میگیرد که با قاشق غذا بخورد. در ادامه راه هایی برای آموزش غذا خوردن با دست و قاشق به کودک را برایتان شرح میدهیم.

غذا خوردن کودک با دست

کودکان در ۶ ماه دوم زندگی شان به حرکات دست خود تسلط بیشتری پیدا می کند. آنها از هشت ماهگی می توانند با دستشان چیزهای کوچک را بردارند و بخورند حتی ممکن است با لقمه های خود ،تمام انگشتانشان را وارد دهان بکنند. اما کم کم می فهمند نیازی به این کار نیست و می‌تواند انگشتان خود را مدیریت کنند. آموزش هر مهارتی به کودک در ابتدا نیاز به صبوری و مراقبت بیشتر دارد. برای آموزش غذا خوردن به کودکان هم والدین می‌توانند قطعه های کوچک و جامد غذا را اختیار کودک بگذارند. خوراکی هایی مثل:

• نخود فرنگی پخته و نرم
• هویچ پخته و ریز شده
• سیب زمینی آبپز نگینی
• میوه های نرم و کوچک مانند هندوانه، کیوی، موز و…

کودک خوراکی های نرم و ریز را دانه‌دانه در دهان خودش می گذارد. البته باید توجه داشت که در این مرحله کودک نیاز به مواظبت والدین دارد. نباید خوراکی های سفت و درشت را به او بدهیم .خوراکی‌هایی مانند تکه‌های بزرگ گوشت، تکه های بزرگ میوه های خام، آجیل و خوراکی هایی که نیاز به جویدن کامل دارد ممکن است موجب خفگی کودک بشود. در مراحل بعدی می‌توانیم به کودک کمک کنیم که برای برداشتن غذا از قاشق یا چنگال استفاده کند.

اما درباره فواید غذا خوردن کودک با دست باید بدانید که غذا خوردن با دست برای رشد ذهنی و روانی کودک مخصوصاً کودک زیر دوسال بسیار مفید است. اما خوب است والدین توجه داشته باشند که حتماً قبل غذا خوردن دست‌های کودک تمیز باشد.

غذا خوردن کودک با قاشق

معمولاً کودکان در اوایل استفاده از قاشق یا حتی با دست غذا را ریخت و پاش می کنند. این روند طبیعی است و بخشی از فرایند آموزش غذا خوردن به کودک با قاشق و یادگیری کودک محسوب می شود. والدین هنگام ریخت و پاش شدن غذا، نباید کودک را سرزنش یا مواخذه کنند. آنها با آماده کردن مقدماتی مثل پیشبند کودک و زیر انداز مناسب یا میز مخصوص غذا می توانند از آشفتگی محیط جلوگیری کنند. در ابتدای استفاده از قاشق کودک نمی تواند قاشق را مدیریت کند اما کم کم یاد میگیرد و سر عت غذا خوردن او بالا می رود.

توجه داشته باشیم ابزار غذا خوردن مانند قاشق یا چنگال نباید تیز یا خطرناک باشد. خوب است دسته پلاستیکی داشته باشند که کودکان راحت تر در دست بگیرند. والدین با توجه به توانمندی کودک خود می‌توانند نوع قاشق و چنگال را انتخاب کنند.

غذا خوردن با بازی

اگر‌کودک شما ذاتا خوش انتهاست این یک نعمت بزرگ است. بعضی از کودکان کم خوراک و بد خور هستند. آن ها به سختی غذا می خورند و میلی به این کار ندارند. از طرفی نیاز های جسم کودک باید تامین شود و از طرفی کودک برای این کار همکاری نمی کند. یکی از راه کار های مفید برای آموزش غذا خوردن به کودک کم خوراک بازی است. والدین باید یک بازی بر اساس شخصیت کودک خود طراحی کنند و کودکان بعد از خوردن یک لقمه یا همه غذایشان پاداش بگیرند. رفتن در‌محیط های باز مانند پارک ها و طبیعت ها در‌میل کودک به غذا تاثیر گذار است.

جمع بندی

مستقل شدن کودکان از دو جهت اهمیت دارد: جهت اول رشد روانی کودک است که با یادگیری هر مهارت جدیدی افزایش می‌یابد و جهت دوم نیز آسودگی و کم شدن دغدغه های والدین در حمایت و مواظبت از کودک است. برای آموزش غذا خوردن به کودکان باید آمادگی یادگیری این مهارت از طریق دیدن نشانه های آن در کودک شناسایی کنیم. و پس از آن اقدام به آموزش کنیم.

ابتدا به کودک کمک کنیم تا بتواند با دست خود لقمه یا خوراکی را داخل دهانش بگذارد. این مرحله ابتدایی‌ترین مرحله آموزش می‌باشد. اما در مراحل بعد به او یاد بدهیم که با قاشق و یا چنگال لقمه را در دهان خود بگذارد. باید توجه داشت که فرآیند آموزش غذا خودن به کودک با کمال صبوری و صبر و حوصله اتفاق بیافتد تا کودک دچار نگرانی و یا ترس نشود. فرزند پروری در کنار تمام شیرینی هایش خستگی‌ها و سختی‌های خودش را دارد. سختی‌هایی که از دوران بارداری شروع میشود و همچنان ادامه دارد. کارهای والدین برای مراقبت از فرزندشان متنوع و در ابعاد مختلف است و کودک بیشترین نیاز را به حمایت والدین خود دارد. در این مقاله سعی کردیم ابتدا فوائد تغذیه مستقل کودک را بازگو کنیم و تاثیر آن بر رشد هوش کودک را نیز بررسی کردیم. سپس مرحله به مرحله آموزش غذا خوردن کودک با دست و سپس آموزش غذا خوردن کودک با قاشق را بیان کردیم. تا وادلین محرتم بتواندد مراحل آموزش غذا خوردن به کودک را به طور عملی طی کنند. خوشحال میشویم تا شما نظرتان را درباره این مقاله و همچنین تجربیات خودتان را برای ما در کامنت بیان نمایید.