آموزش مسائل جنسیتی به کودکان و مراقبت‌های ویژه‌ی آن

آموزش مسائل جنسیتی به کودکان

مهم‌ترین دغدغه والدین، تربیت درست فرزند و آماده کردن او برای حضور در جامعه است. اما متاسفانه برخی از پدر و مادرها به ‌دلیل وجود تابوهای اجتماعی در کشورمان، از آموزش مسائل جنسیتی به کودکان خودداری می‌کنند. در بسیاری از موارد نتیجه این کوتاهی رخدادهای ناخوشایندی است که علاوه ‌بر جسم کودک، روح و روان او را نیز درگیر می‌کند.
اگر شما نیز به‌عنوان یک والد نگران در جستجوی بهترین راهکار برای تامین سلامت جنسی، جسمی و روحی فرزند خود هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. چون می‌خواهیم در مورد نکات مهم تربیت جنسیتی کودک صحبت کنیم.

کتاب‌ها یکی از دروازه‌های اصلی آگاهی کودک از دنیای واقعی هستند، خوشبختانه در سالیان اخیر با پررنگ‌تر شدن آموزش اصولی مفاهیم تربیتی در فرهنگ ما، انواع کتاب کودک در غالب داستان‌ و … به آموزش بسیاری مفاهیم به کودکان می‌پردازد. کتاب‌های کودکانه در حوزه آموزش مسائل تربیت جنسی کودک نیز کم نیستند که در ادامه بیشتر در این باره صحبت میکنیم.

اما بر خلاف کتب، محیط‌های آموزشی و مدارس حداقل تا شروع دوران راهنمایی و بحث درباره بلوغ، از مسائل جنسیتی با کودکان صحبت نمی‌کنند و این حفره بزرگی در تربیت کودک است.

و اما مهم‌تر از همه این‌ها در بحث آموزش این مسائل، خانواده‌ها و والدین هستند که عمدتا روش بسیار اشتباهی را در برابر آموزش مسائل جنسیتی به کودکان خود در پیش گرفته‌اند. به عقیده آن‌ها شرح اندام‌های جنسی ذهن کودک را منحرف می‌کند و سبب می‌شود که به‌جای درس و بازی، تمرکز خود را به ‌سوی مسائل حاشیه‌ای معطوف کند.

اما خانواده‌ها به این نکته توجه ندارند که کودک همراه با رشد جسمی از لحاظ جنسی نیز رشد می‌کند. پس اگر درباره این مسائل از خانواده خود چیزی نشنود، به اطلاعات نادرستی که از گروه دوستان یا سایت‌های پورنوگرافی به دست می‌آورد، تکیه می‌کند.
همچنین والدین باید همواره خطر آزار جنسی از سوی گروه همسالان یا افرادی با اختلال پدوفیلی را مدنظر قرار دهند و با آموزش مسائل جنسیتی به کودکان، از آن‌ها مراقبت کنند. اما این آموزش‌ها را از چه زمانی و به چه روش‌هایی آغاز کنند؟ در ادامه به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.

زمان شروع آموزش مسائل جنسیتی به کودکان

بهترین زمان برای تربیت جنسیتی کودک قبل از یک سالگی و زمانی است که نوزاد کم کم با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار می‌کند. منظور ما از تربیت جنسی در این سن بحث درباره روابط جنسی یا بلوغ نیست، بلکه پدر و مادرها باید به‌مرور زمان نوزاد را با اندام جنسی‌اش آشنا کنند.
با شروع سه سالگی‌ کنجکاوی‌های کودک درباره آناتومی اندام جنسی، تفاوت آن با جنس مخالف یا نحوه تولد خودش آغاز می‌شود. والدین در کنار جواب دادن به سوالات بالا، آموزش شخصی بودن اندام جنسی، وجود محدودیت دست زدن یا لمس آن توسط دیگران را باید از نیز این سن آغاز کنند.

از طرفی هرچه سن کودک بالاتر می‌رود آمادگی او برای فهم مسائلی مانند بلوغ یا رابطه جنسی بی‌خطر نیز بیشتر می‌شود. پس پدر و مادرها نیز حوزه آموزش‌های خود را وسیع‌تر می‌کنند.

بهترین منابع تربیت جنسی کودک

پس از آشنایی والدین با اهمیت آموزش مسائل جنسیتی به کودکان، موضوع منابع یادگیری این نکات و شرح آن‌ها اهمیت بسیاری دارد. بهترین روش برای آموزش مسائل جنسیتی به خردسالان، گفتگوی مستقیم با کودک و متناسب با سن او است اما راه‌های زیر نیز می‌توانند در این مورد کمک بسیار زیادی کنند:

• تهیه فیلم‌ها و کارتون‌هایی که برای این منظور تولید شده‌اند.
• خرید و تشویق کودک به خواندن انواع کتاب آموزش مراقبت از بدن به کودکان. این کتاب‌ها به بررسی موضوعات مخلتفی در این حوزه میپردازند که شما با کلیک بر روی لینک آن، میتوانید کتاب‌های مجموعه عمو کتابی در این باره را بررسی نمایید.
• کمک خواستن از مشاوران متخصص در این زمینه و هماهنگی برای برگزاری جلساتی با هدف گفتگوی مشاور با کودک
• کمک خواستن از معلم مدرسه با هدف تشریح مسائل جنسیتی به دانش‌آموزان

یک کتاب خوب درباره تربیت جنسی کودک

امروزه با توجه به اهمیت تربیت جنسی کودک، کتاب های مختلفی برای والدین و کودکان راهی بازار شده است. کتاب‌هایی که مخاطب آنها کودک هستند دو دسته دارند. کتاب های آموزشی و کتاب های داستان. کتاب های آموزشی با زبان تقریباً مستقیم به کودکان مهارت های جنسی را آموزش می دهند. در اینکه کتاب‌ها به صورت کامل تکنیک هایی برای حفاظت از خود وجود دارد که کودکان با توجه به این آموزش ها می توانند بهتر از خود مراقبت کنند. در کتابهای داستان به صورت غیر مستقیم و در یک روند داستانی آموزش ها اتفاق می‌افتد. کتاب های داستان بیشترین تاثیر را روی ذهن کودکان می گذارند. کودک درگیر داستان می‌شود و با قهرمان داستان همزادپنداری میکند. در کتاب های داستان به دلیل کشش داستانی و تصاویر جذاب، یادگیری کودکان عمق پیدا می کند و می تواند یکی از بهترین شیوه های آموزش تربیت جنسی به کودکان کم سن و سال باشد.

بعضی والدین دوست ندارند که مسائل جنسی را به صورت مستقیم به کودکان آموزش دهند. در اینجا می خواهیم یک کتاب خوب که به صورت غیر مستقیم مهارت های جنسی را به کودکان یاد می دهد به شما معرفی کنیم. کتاب رازهایی که نباید مخفی کرد، را نشر نردبان متنشر‌کرده است.
در این کتاب کودکی به همراه مادرش برای کار به خانه فردی ثروتمند میرود و توسط آن مرد مورد آزار جنسی قرار می گیرد. این کودک که در ابتدا خجالت می کشد به مادرش راز خود را بگوید یاد می گیرد که بعضی چیزها را باید سریعاً به والدین اطلاع داد. والدین می توانند به بهانه خواندن این قصه با کودک گفتگو کنند و اطلاعات اورا در مورد مسائل جنسیتی بالا ببرد. این نحوه آموزش برای کودکان آزاردهنده نیست و می تواند گزینه مناسبی برای والدین باشد.

آموزش اندام خصوصی به کودکان

همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، کودکان تقریبا از سه سالگی به بعد سوال کردن درباره اندام‌های خصوصی را شروع می‌کنند. با این‌حال بسیاری از آن‌ها خیلی قبل‌تر از این زمان، یعنی هنگامی که بتوانند بنشینند یا یک شیء را آگاهانه لمس کنند، در مورد اندام جنسی خود کنجکاوی به خرج می‌دهند.

تربیت بچه‌ها در رابطه با شناخت آلت تناسلی، پدر و مادرها را با دو موضوع زیر مواجه می‌کند:

کنجکاوی کودکان در مورد اعضای بدن

والدین نباید در مواجهه با سوال کودکان در مورد اندام تناسلی از شوخی‌های زشت و زننده کمک بگیرند. به‌عبارت دیگر زمانی که فرزندشان از تفاوت آلت تناسلی خود با خواهر یا برادرش سوال می‌پرسد، باید با لحنی بچگانه، قابل فهم اما جدی و صادقانه، تفاوت این دو را به او آموزش دهند.

نام صحیح اندام تناسلی برای کودکان

بدون تردید کودکان بعد از سوال از آناتومی اندام جنسی درباره اسم جاهای خصوصی بدن نیز پرسش‌هایی را مطرح می‌کنند. پدر و مادرها وظیفه دارند در این مواقع یک نام خصوصی به این اعضاء اختصاص دهند و هیچ‌گاه ذهن کودک را با آموزش نام‌های واقعی آشفته نکنند.
البته روانشناسان معتقد هستند که نام‌گذاری اشیا یا حیوانات دیگر روی آلت تناسلی کار درستی نیست و باید برای این اجزا یک لغت بی‌معنی، اما اختصاصی، مانند بوبی در نظر بگیرند.

آموزش مراقبت جنسی به کودک

پدر و مادرها وظیفه دارند به کودکان خود آموزش دهند که اندام‌های جنسی آن‌ها فقط به خودشان مربوط است و هیچ کسی حق دست زدن به آن را ندارد. وقتی پدر و مادر آموزش مسائل جنسیتی به کودکان را به‌درستی انجام دهند، آمار تجاوز و تعرض به خردسالان نیز کاهش می‌یابد. اما در زمینه آموزش مراقبت از بدن به کودکان، مطرح کردن نکته زیر اهمیت بسیاری دارد:

دست زدن به جاهای شخصی کودکان

پدر و مادرها با تقویت قدرت نه گفتن در کودک، به او یاد می‌دهند تا در مقابل درخواست دیگران برای لمس آلت تناسلی آن‌ها به‌طور قاطع نه بگویند و این موضوع را در سریع‌ترین زمان ممکن به والدین خود اطلاع دهند.
بازی کردن و آموزش والدین در قالب نقش‌های مختلف تاثیر یادگیری کودکان را در این زمینه چند برابر می‌کند.

سخن نهایی

به‌طور کلی ما در این مطلب به شما یادآوری کردیم که کودکان در برابر تعرض‌های جنسی آسیب‌پذیر هستند. همچنین باید دقت کنید اطلاعات نادرستی را که کودک از منابع اشتباه دریافت می‌کند، ممکن است در بزرگسالی او را به سمت انحراف‌های جنسی متمایل کند.
به‌همین سبب آموزش مسائل جنسیتی به کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد و به رشد و تعالی آن‌ها کمک می‌کند. فراموش نکنید موضوعات جنسی بخشی از سلامت روان هر انسانی را تشکیل می‌دهند و داشتن آگاهی و آرامش ذهنی در این زمینه، به داشتن یک جامعه سالم نیز کمک خواهد کرد.